ღირსთა: იოვანე მთაწმიდელისა, სვინგელოზისა (†X); ისიდორე სამთავნელისა (†VI); ონოფრე დიდისა, ეგვიპტელისა (†IV) და პეტრე ათონელისა (†734).
იესო ქრისტეს იგავი კეთილი სამარიელის შესახებ (ლუკ., 10:25-37)
იესო ქრისტეს იგავი უძღები შვილის შესახებ (ლუკ., 15:11-32)
აწყურის ღვთისმშობლის ხატი — ყოვლადწმიდა ქალწულის პირველი გამოსახულებაა, რომელიც შემობრძანდა და დაემკვიდრა საქართველოში.
დიდმოწამე და მკურნალი პანტელეიმონის ცხოვრების მიხედვით. "ღვაწლით შემოსილო წმიდაო მკურნალო პანტელეიმონ, ევედრე მოწყალესა ღმერთსა, რათა ცოდვათა შენდობა მოგვანიჭოს და სულთა ჩვენთა დიდი წყალობა."
მოგიყვებით საუკეთესო საჩუქრის შესახებ, რომელიც შეგიძლიათ გაუკეთოთ თქვენს შვილებს - ვისაც გყავთ შვილები და შვილიშვილები და ვისაც შვილები გეყოლებათ გარკვეული დროის შემდეგ, როდესაც ოჯახს შექმნით.
ჭეშმარიტი ქრისტიანია ის, ვინც ნათლoსღებისას გულწრფელად აღიარა ღვთისა და ანგელოზების წინაშე, რომ განეშორა ეშმაკს და მის ყოველგვარ საეშმაკო საქმეს და პირობა დადო ღვთის წინაშე ...
"ქალწულებითა გამშვენებულო და წამებითა გაბრწყინვებულო, სასწაულთა მოქმედო, სენთა და ბუგრთა მკურნალო, დიდო ქალწულმოწამეო ბარბარე, მეოხ გვეყავ ჩუენ ცოდვილთა."
მტერი გიჩურჩულებს: „დაეცემი, ისევ ადგები“, შენ კი ამ სიტყვებით შეეწინააღმდეგე: „ახლა ავდექი და ამისთვის ვმადლობ უფალს!
არა ცილი სწამო მოყუასსა შენსა ზედა წამებითა ცრუჲთა (გამოსვლ. 20:16)
„მე მიყვარს ჩემი შვილი“, - ამბობს ერთი დედა და დღეში ხუთასჯერ ურეკავს მას. „მე ამას სიყვარულის გამო ვაკეთებ, რათა გავიგო, როგორ არის და სად არის“. მაგრამ ეს სიმართლე არაა...
მოცემულ წიგნში წარმოდგენილია წმიდა მამათა ნააზრევი სწორედ ამპარტავნების ცოდვის შესახებ. ვფიქრობთ, მათი გაცნობა დიდად დაეხმარება მკითხველს აღმოაჩინოს საკუთარ თავში ...
ყველას თავისი შეხედულება აქვს. ის, რაც მე არ მომწონს, სულაც არ არის აუცილებელი, რომ სხვასაც არ მოეწონოს და პირიქით: რაც მე მომწონს, არ ნიშნავს იმას, რომ სხვასაც აუცილებლად მოეწონება.
იესო ქრისტეს იგავი მოწყალე მეფისა და უმოწყალო მსახურის შესახებ
და განა ეს ასე ადვილია? სრულებითაც არა! რადგან ისინი იმის სწავლებას მთხოვენ, რაც ადამიანის საქმიანობათაგან ყველაზე დიადი, დიდებული და შრომატევადია.
ძმანო, ვისა და რის წინაშე შეიძლება იყოს ადამიანი ქედმაღალი? ანგელოზების წინაშე? მაგრამ ანგელოზები ხომ უკვდავნი არიან, ადამიანი კი – მოკვდავი?! ადამიანების წინაშე?
მხვნელი მიწას ხნავს. იგი ყოველწამიერად იმეორებს ერთსა და იმავე მოქმედებას. სხვაგვარად როგორ დაამუშავებდა ყანას, თუ კვალს არ მიაყოლებდა გათენებიდან მზის ჩასვლამდე?!
თუ ქრისტემ თავისი სიკვდილით სიკვდილი დათრგუნა, მაშ, რატომღა კვდებიან კვლავ ადამიანები?
მართებულად მიმაჩნია, ვიდრე ამ კარავში ვარ, შეხსენებით გამოგაფხიზლოთ, რადგანაც ვიცი, რომ მალე უნდა დავუტევო ჩემი კარავი, როგორც მაუწყა ჩვენმა უფალმა იესო ქრისტემ
ძმანო, რა არის ჩვენი უკანასკნელი, საბოლოო მოლოდინი? ღამით ჩვენ დღეს ველით, დღისით კი – ღამეს; შემდეგ – ისევ დღეს და ისევ ღამეს, მაგრამ ეს მოლოდინები არ არის ჩვენი საბოლოო მოლოდინი...
ადამიანს არ შეუძლია ღვთისგან ფარულად და დაუსჯელად მოიპაროს რამე, რადგან ღვთის ყოვლისმხედველი თვალისგან არაფერი იმალება ამქვეყნად.
დაუშვებელია, რომ ვინმესგან რამე მიიტაცო, რადგან ვინც იტაცებს, აღარ აქვს ერთობა იმასთან, ვისაც სტაცებს, ხოლო ვისაც სიყვარული აქვს, ყველაფერს მიტაცების გარეშე ფლობს.
აი, მცნებები, რომლებიც ღმერთმა მისცა ხალხს თავისი რჩეულისა და წინასწარმეტყველის, მოსეს, მეშვეობით სინას მთაზე. ჭეშმარიტად, მოკლეა ეს კანონი...
გთხოვთ და გევედრებით, საყვარელნო, ვიზრუნოთ ჩვენი შვილებისათვის და ყველაფერი გავაკეთოთ მათი ცხონებისთვის. მიბაძეთ ნეტარ იობს, რომელსაც ეშინოდა, რომ ფიქრითაც არ შეეცოდათ მის შვილებს...
როდესაც ვინმეს რაიმე ვნება აქვს, შევეცადოთ, რომ მის მიმართ სიყვარული და გულმოწყალება გამოვამჟღავნოთ, რათა განიკურნოს იგი და გათავისუფლდეს, მაგრამ საიდუმლო იმაში მდგომარეობს, რომ ეს მხოლოდ ღვთის მადლითაა...
ქრისტეს, პირველ რიგში, ყველაზე უბრალო ადამიანები გაჰყვნენ, რადგან უბრალოა და საკვირველად გულში ჩამწვდომი მისი ყოველი სიტყვა. მთელი მისი მოძღვრება თითქოს თავისთავად გასაგებია...
ნუ გიხარია მისი დაცემა – ის ხომ ადამიანია. ის შენი ძმაა. დაე, ნუ გაიხარებს შენი გული, როდესაც ძმა წაიბორძიკებს! ღმერთმა ის სიცოცხლისთვის შექმნა და მისი დაღუპვა არ ახარებს.
რომელნი ხართ კეთილ მსახურნი და ღმრთისმოყვარენი, იშვებდით კეთილსა ამას და ბრწყინვალესა კრებასა, და რომელი არს მონაჲ კეთილგონიერი, შევედინ სიხარულით სიხარულსა, ამას უფლისა თვისისასა.
შურს ნუ იძიებ; ბოროტებას ბოროტებით ნუ უპასუხებ. საკმარისია ბოროტება შენი მეზობლისგან; თუ მის ბოროტებას ბოროტებითვე მიაგებ სანაცვლოს, ბოროტება გაძლიერდება სამყაროში...
ძმანო, საჭირო არ არის თავი ვიქოთ იმით, რაც ჩვენს ძალაუფლებას აღემატება. ვადები და წლები თავისი ძალაუფლებით ღმერთმა განაწესა და თავადვე განაგებს მათ.
როგორც კი სხვისი კუთვნილი მოისურვე, მაშინვე შესცოდე. ახლა საკითხი მხოლოდ ასე დგას: გონს მოხვალ და გამოფხიზლდები თუ განაგრძობ თავქვე დაშვებას, საითკენაც სხვისი კუთვნილის დაუფლების სურვილი გექაჩება?!
ნურც საკუთარ თავს და ნურც მოყვასს ნუ ეცრუები. როცა საკუთარი თავის შესახებ ცრუობ, იცი, რომ იტყუები, ხოლო როცა სხვის შესახებ ამბობ სიცრუეს, მაშინ ამ სხვამ იცის, რომ შენ მას ცილს სწამებ.
ადამიანის გონებაში გაჩენის წუთიდან ადამიანის თვითმკვლელობამდე ცოდვა თორმეტ საფეხურს გადის. არადა, ღმერთმა ადამიანს უბოძა იმის ძალა, რომ არ შესცოდოს!
მოყვასს ნუ დაამწუხრებ და მის საკუთრების უფლებას ნუ შეურაცხყოფ! თუ ფიქრობ, რომ მელიებსა და თაგვებზე უკეთესი ხარ, მათ მსგავსად ნუ მოიქცევი!
ნუ მოიძაგებ ადამიანს, რათა შემოქმედი ღმერთი არ განარისხო; ნუ განსჯი უდროოდ, რათა თავად არ განგსაჯონ; ნურავის უსაყვედურებ, რადგან არ იცი თავად რა გელის. (ღირსი ეფრემ ასური)
განკითხვა სიძულვილის ნაყოფია. მას მოყვასის მიმართ სიყვარულის ნაკლებობა წარმოშობს, მაგრამ თუ გვეყვარებოდა მოყვასი, ყველაფერში მას გავამართლებდით...
ნუ გექნება უკანონო კავშირი ქალთან. ჭეშმარიტად, ამ საკითხში ცხოველები ბევრად მორჩილნი არიან ღვთისა, ვიდრე მრავალი ადამიანი.
ღმერთმა ყველა ქმნილებას თავისი სიცოცხლიდან შთაჰბერა სიცოცხლე, რომელიც ღვთის მიერ ბოძებული ყველაზე ძვირფასი სიმდიდრეა...
ვიდრე შენ შეიცნობდი ღმერთს, იგი შეიცნეს შენმა მშობლებმა. ეს საკმარისია იმისთვის, რომ პატივს მიაგებდე და მადლობდე მათ. თაყვანი ეცი და ქება შესწირე ყველას, ვინც შენამდე შეიცნო ღმერთი – უმაღლესი სიკეთე ამ ქვეყნად.
შემოქმედი ექვსი დღე ქმნიდა და მეშვიდე დღეს შრომისაგან დაისვენა. ექვსი დღე დროებითია, დაუდგრომელი და წარმავალი, მეშვიდე დღე კი – მარადიული, მშვიდი და წარუვალი.
ამაზრზენი ცოდვაა ამპარტავნება, მაგრამ მცირედნი თუ აცნობიერებენ ამას, რადგან იგი გულში ღრმადაა ჩამალული. ამპარტავნებას განაპირობებს ის, რომ ადამიანი საკუთარ თავს არ იცნობს.
არა მოიღო სახელი უფლისა ღმრთისა შენისა ამაოსა ზედა, რამეთუ არა წმიდა-ყოს უფალმან მომღებელი სახელისა მისისაჲ ამაოსა ზედა
არა ჰქმნე თავისა შენისა კერპი, არცა ყოველივე მსგავსი, რაოდენი არს ცათა შინა და რაოდენი არს ქუეყანასა ზედა და რაოდენი – რაი არს წყალთა შინა, ქუეშე ქუეყანასა
ღმერთი ერთია და არ არსებობენ სხვა ღმერთები, მის გარდა. მან შექმნა ყველა ქმნილება, მისი მადლით ცოცხლობენ ისინი და მასთანვე ბრუნდებიან. ღმერთშია მთელი ძალა და ძლიერება და არ არსებობს ძალა ღვთის გარეშე...
წმიდა მამები ერთსულოვნად აღნიშნავენ, რომ ისე სხვა არაფერი განგვაშორებს სულიწმიდას, როგორც მრისხანება. ასე რომ, არ უნდა დავიმშვიდოთ თავი იმით, რომ ჩვენ ნაკლებად ვმრისხანებთ, ვიდრე სხვები
დღევანდელი სახარების საკითხავში თქვენ მოისმინეთ, თუ როგორ სასწაულებრივად განკურნა უფალმა ჩვენმა იესო ქრისტემ ათი კეთროვანი და როგორი უმადური აღმოჩნდა მათგან ცხრა.
გაუფრთხილდით საკუთარ თავს, რათა არ დაეცეთ მრუშობისა თუ სიძვის ცოდვით, რომელიც არის სულისა და ხორცის დამღუპველი...
რთულია, ძმანო, კამათი უღმერთოსთან, რთულია საუბარი უგუნურთან, რთულია დაარწმუნო გაბოროტებული. რთულია უღმერთოს, უგუნურისა და გაბოროტებულის სიტყვებით დარწმუნება
ისმინეთ, საყვარელო ძმებო, სასწაული, რომელიც ღვთის შეწევნით აღასრულა წმიდა გიორგიმ
ღატაკი, რომელიც ითხოვს მოწყალებას, და მდიდარი, რომელიც გასცემს მას – ორივე უფლისაგან სესხულობს, იმ პირობით, რომ ღატაკი ითხოვს უფლის სახელითა და თავმდაბლობით ...
წარმართულ გარემოში დაბადებული ასისთავი, ღვთის შემეცნების ნათლის გარეშე აღზრდილი ცდომილებაში, რომელმაც არაფერი იცის ქრისტეს ღვთაებრიობის შესახებ, განსაკუთრებული მოწყალებისათვის ევედრება ქრისტეს ...
როგორ შეიძლება უძლური ძლიერი იყოს? მოხუცი, რომელიც საშინელი ქოშინით იტანჯება, ძლივს დადის დაუძლურებული ფეხებით და ხელები უკანკალებს, ნუთუ შესაძლებელია ძლიერი იყოს იმიტომ, რომ უძლურია?
რატომ კითხულობთ ნაკლებად? იმიტომ, რომ არ იცით რაოდენ დიდი სიბრძნეა წარმოდგენილი ამ ეპისტოლეებში და სახარებასთან შედარებით, მეორეხარისხოვნად მიიჩნევთ მათ.
წმიდა მამები გვასწავლიან თუ როგორ უნდა განვერიდოთ ამ ცოდვას, რათა არ წარვწმდეთ და არ გავხდეთ ბოროტის ნების აღმსრულებელნი.
იესო ქრისტე არის ჩვენი გამომხსნელი, გადამრჩენელი, განმათავისუფლებელი და მადლის მომცემი. ამიერიდან ყოველ ადამიანს, ვინც მოისურვებს, ძალუძს დაუბრუნდეს ღმერთს და შევიდეს ცათა სასუფეველში.
წმიდა მამები გვასწავლიან, რომ სასოწარკვეთილებასა და მწუხარებას უნდა ვებრძოლოთ ჩვენი ძალების შესაბამისად – შრომით, ფსალმუნების კითხვითა და ლოცვით – უპირველეს ყოვლისა კი, მოთმინებით უნდა აღვიჭურვოთ.
ბასილი დიდი