წმიდა მთავარეპისკოპოსი საბა, ერობაში-როსტისლავი, სერბეთის თვითმპყრობელის, სტეფანე ნემანის და ბერძენი იმპერატორის ასულის, ანას მესამე ვაჟი იყო. მშობლები ხედავდნენ შვილის საოცარ ნიჭიერებას და ფიქრობდნენ, 15 წლის ასაკში ჰერცოგოვინის მმართველად დაედგინათ იგი. მაგრამ ღმერთი სხვა სარბიელისთვის ამზადებდა თავის რჩეულს:როსტისლავს ბავშვობიდანვე ძლერ იზიდავდა მარხვა, ლოცვა ღვთისმსახურება და თავს არიდებდა უქმსიტყვაობას, სიცილსა და გართობას.

ერთხელ სასახლეში მდიდრული ქეიფი იყო გაჩაღებული, სადაც მეფის ძე თავს ძალიან ცუდად გრძნობდა. მას მხიარული ახალგაზრდების გარემოცვაში ხშირად შემოაწვებოდა ხოლმე სევდა, მისი სული რაღაც სხვას თხოულობდა, სხვაგან ისწრაფვოდა. ამ დროს ყმაწვილმა გაიგო, რომ მათთან რუსი ბერი მოსულიყო, უჩუმრად განერიდა მოქეიფეებს, თავის ოთახში გაიყვანა სტუმარი და დიდხანს უსმენდა მის მონათხრობს ბერმონაზონთა ცხოვრებაზე. ამ დღეს მან ჰპოვა რასაც ეძებდა, სიხარულმა მოიცვა მთელი მისი არსება  და გადაწყვიტა მთლიანად უფლისათვის მიეძღვნა თავი. მან მამას დაუბარა, სანადიროდ მივდივარო დიდი ხნით, შემდეგ მსახურები სხვადასხვა მხარეს დაგზავნა, თვითონ კი ათონზე გაემგზავრა, პანტელეიმონის რუსულ მონასტერში. ამ დროს მომავალი წმიდანი 19 წლისა იყო. როცა მამამ შვილის ადგილსამყოფელი გაიგო, სასწრაფოდ შეჰყარა ლაშქარი ერთგული მხედართმთავრის სარდლობით და ოლქის გამგებელს, რომელშიც ათონი შედიოდა, შეუთვალა-ან შვილი დამიბრუნეთ, ან საომრად გაემზადეთო. მონასტერში ჩასულმა სარდალმა მეომრებს უბრძანა, ფხიზლად ედევნებინათ თვალყური როსტისლავისთვის, მაგარმ მათ ბევრი ღვინო დალიეს, დათვრნენ და ჩაეძინათ. მეფისწულმა ისარგებლა შემთხვევით, ფარულად დადო მონაზვნობის აღთქმა და ბერადაც აღეკვეცა საბას სახელით(1186წ.). ახალნაკურთხმა ბერმა მშობლებს თავის საერო ტანსაცმელი, მოკვეცილი თმები და წერილი გაუგზავნა.

მეფე სტეფანემ ათონზე დიდძალი ოქრო გაგზავნა სავანეთა შესამკობად და გლახაკთათვის, მაგრამ მის ღვთისმოყვარე ძეს მეტი სურდა: იგი ნატრობდა მამაც მის გვერდით ეხილა, სულის საცხონებლად მოღვაწე ბერებს შორის. უფალმა ყურად იღო თავისი რჩეულის ვედრება და მალე საბას კეთილმსახური მშობლების მონაზვნებად შედგნენ. მამას სვიმეონი დაერქვა, დედას კი ანასტასია. თავიდან მამა-შვილი ვათოპედის სავანეში მოღვაწეობდა, შემდეგ კი, ღვთის ნებით მათ განაახლეს და სამშობლოს დაუმტკიცეს ხილენდარის მონასტერი. წმიდა სვიმეონი მალე მიიცვალა. ერთხელ იგი შვილს ძილში გამოეცხადა და უწინასწარმეტყველა , რომ მღვდელმთავრის ხარისხში მყოფი გაანათლებდა თავის ქვეყანას. ამ წინასწართქმის აღსრულებამდე საბა განაგრძობდა ჩვეულ მოღვაწეობას: ნუგეშს სცემდა განდეგილ ბერებს, ზრუნავდა გლახაკებზე; მან შესძლო ტყვედ წასხმული კარაკალის მონასტრის იღუმენი და ძმები სავანეს დაებრუნებინა. წმიდა საბას გულმოწყალებასა და სიუხვეს გრძნობდნენ ქსეროპოტამისა და ფილოთეოსის სავანეთა ბერებიც.

ხილენდარის მონასტერში საბა ჯერ დიაკვნად აკურთხეს, შემდეგ კი-მღვდლად. თესალონიკში წმიდანს არქიმანდრიტად დაასხეს ხელი, 1219 წელს კი, ღვთისმშობლის მიძინების დღესასწაულზე, პატრიარქმა გერმანემ სერბეთის პირველ მთავარეპისკოპოსად აკურთხა ნეტარი მამა. საბას ძალისხმევით საბერძნეთის იმპერატორმა სერბეთის ეკლესიას მტავარეპისკოპოსის არჩევის უფლება მიანიჭა, რასაც უდიდესი მნიშვნელობა ჰქონდა აღმოსავლეთსა და დასავლეთს შორის მაშინდელი გაცხარებული ომების დროს. ნიკეიდან ათონზე ჩასულმა მამამ უკანასკნელად მოიარა წმიდა მთის სავანეები, მოილოცა ყველა ტაძარი და გამოემშვიდობა ნეტარ მეუდაბნოე მამებსაც.

სერბეთში წმიდა მამის მოღვაწეობას მრავალი ნიში და სასწაული ახლდა თან. როცა ღამისთევის ლოცვებისა და ლიტურგიის დროს საბა თავისი მამის უხრწნელ ცხედარს უკმევდა, ლუსკუმიდან კეთილსურნელოვანი მირონი გადმოედინებოდა.

უნგრეთის მეფე ვლადისლავმა სერბეთს ომი გამოუცხადა. მასთან მოლაპარაკება მიანდეს წმიდა საბას, რომელმაც არა მარტო სასურველი მშვიდობა მოუპოვა თავის ერს, არამედ უნგრელი მონარქი მართლმადიდებლობაზეც კი მოაქცია. წმიდა მთავარეპისკოპოსი, რომელმაც სათავე დაუდო სერბეთისავტოკეფალური ეკლესიის არსებობას, იღწვოდა სერბეთის სახელმწიფოებრიობის განმტკიცებისთვისაც. ქვეყნის დამოუკიდებლობა რომ განემტკიცებინა, მან მეფედ აკურთხა თავისი ძმა-სტეფანე, მისი მიცვალების შემდეგ კი-რადოსლავი სტეფანეს ძე. ამის შემდეგ საბამ მოილცა იერუსალიმის სიწმიდეები. სამშობლოში დაბრუნებულმა კი უკვე ვლადისლავს დაასხა ხელი მეფედ და სერბეთის ტახტის განსამტკიცებლად ბულგარეთის მთავრის, ასანის ასულზე დააქორწინა იგი. მღვდელმთავარმა მოიარა მთელი სერბეთი. მონასტრების წეს-განგებანი ათონისა და პალესტინის სავანეთა ტიპიკონების მიხედვით შეასწორა, მრავალი ტაძარი ააგო და განამტკიცა მრევლი მართლმადიდებლურ სარწმუნოებაში... ამის შემდეგ კი მღვდელ-მონაზონ არსენის დაასხა ხელი ეპისკოპოსად, დალოცა ყველა და დატოვა მშობლიური ქვეყანა, რადგან სურდა მყუდროებაში გაეტარებინა დარჩენილი ცხოვრება. მან იმოგზაურა პალესტინაში, სირიასა და სპარსეთში, ბაბილონში, ეგვიპტესა და ანატოლიაში, მოილოცა წმიდა ადგიელბი, მოინახულა იქ მოსაგრე წმიდა მამები, თან წმიდანთა უხრწნელ წმიდა ნაწილებსაცაგროვებდა.

სერბეთის ეკლესიის პირველმა მთავარეპისკოპოსმა თავისი ცხოვრება ბულგარეთში, ტირნოვოში, თავისი ნათესავის, ასანის სასახლეში დაასრულა(1237). მალე საბას წმიდა ნაწილები სერბეთში გადაასვენეს. გადასვენებისას იმდენი სასწაული აღესრულა, რომ ბულგარელები განაწყენდნენ თავიანთ მეფეზე, როგორ თმობსო ასეთ საუნჯეს. წმიდანის ცხედარი მელეშოვოს ტაძარში დაასვენეს. აქაც მრავალი კურნება მოხდა. სასწაულები აღესრულებოდა ტირნოვოში დარჩენილ საბას კუბოს ნაწილებთანაც.

დიდია წმიდა მღვდელმთავრის, საბა სერბელის მემკვიდრეობის მნიშვნლობა სლავებისათვის. მის სახელთანაა დაკავშირებული იერუსალიმის წესდების შემოღება სლავურ სავანეში; ათონის ხილენდარის მონასტერი დღემდე მისი დადგენილი ტრიპიკონით ცხოვრობს; მეტად გავრცელდა სჯულის კანონის საბასეული რედაქცია ალექსი არისტანის განმარტებებით. საბასეული რედაქცია უდევს საფუძვლად ბეჭდურ სჯულის კანონსაც, რომელიც 1653 წელს გამოიცა და რომლითაც დღესაც ხელმძღვანელობს რუსეთის ეკლესია.